મુખ્ય સામગ્રી પર જાઓ

બાવળ(babul tree)

 બાવળ

    બાવળને બાબૂલ, બબૂલ, કાંટાદાર બાવળ, કાળો પિંકવાટ જેવા નામથી ઓળખવામાં આવે છે.આ ઝાડ મધ્યમ કદનું કાંટાળુ અને સદાબહાર વૃક્ષ છે. આ ઝાડ બે જૂથમાં વિભાજીત થાય છે, જેમાં પ્રથમ જૂથમાં ઊંચા નદીના વૃક્ષો હોય છે જે મોસમી પૂરથી ભરાયેલા વિસ્તારમાં ઊગે છે. તેમની શીંગોમાં બીજ વચ્ચેની લાક્ષણિકતા ગળોના હાર આકારની હોય છે. બીજા જૂથમાં આ ઝાડ સુકા વિસ્તારમાં ઊગે છે અને સીધી ધારવાળી શીંગો હોય છે. બાવળ ખૂબ જ કિંમતી આયુર્વેદિક ઝાડ છે જે જરૂરી ઔષધિઓ માટે જાણીતું છે. ભારતમાં સુકા વિસ્તારમાં આ ઝાડ જોવા મળે છે. 

બાવળની મુખ્ય જાતો નીચે પ્રમાણે જોવા મળે છે. 

1) દેશી બાવળ(Acacia nilotica) 

    આ ઝાડની છાલ જાડી, કાળી અને ખરબચડી હોય છે તથા લાંબા શૂળ જેવા કાંટાઓ, પીળા ફૂલો અને લાંબા બીજવાળી જગ્યાએ ફૂલેલી શીંગો પરથી ઓળખી શકાય છે.આ ઝાડના પાન લીલા રંગના તથા પાંદડીઓ 7-8 ની જોડીના સમુહમાં હોય છે. આ ઝાડ 20-25 મીટરની ઊંચાઈ સુધી પહોંચી શકે છે અને તેના થડનો વ્યાસ 1 મીટર જેટનો હોય છે. 






ઉપયોગ 

  • દેશી બાવળનું લાકડું મજબૂત હોવાથી ઈમારતી લાકડાં તરીકે, ગાડા માટેના ખેતીના ઓજારો બનાવવા અને ફર્નિચરમાં પાયા બનાવવામાં ઉપયોગી છે. 
  • આ ઝાડના લાકડામાંથી બનતો કોલસો પણ સારો હોય છે અને ઉપયોગી બને છે. 
  • છાલ અને પાન ચામડું રંગવામાં વપરાય છે. 
  • પાન અને શીંગો ઢોરના ખોરાક તરીકે વપરાય છે. 
  • કુમળી ડાળીઓ દાંતણ તરીકે ખૂબ જ ઉપયોગી બને છે. 
  • બીજનો પાવડર પણ દંત રોગોમાં વપરાય છે. 
  • બાવળમાંથી મળતો ગુંદર દવા, રંગકામમાં અને કેટલાક ખોરાકમાં પણ વપરાય છે. ગુંદર દવા તરીકે શક્તિ વર્ધક છે. કમરના દુખાવામાં, લોહીવામાં, અતિસારમાં તથા મરડામાં ઉપયોગી છે.

2)હરમો બાવળ(Acacia leucophionea) 

    હરમો બાવળ તેની પીળાશ પડતાં રંગની લીસી છાલ, ઘણા નાના કદના કાંટા, પીળાશ પડતાં લીલા રંગના ફુલો અને પાતળી ચપટી જેવી શીંગોથી ઓળખી શકાય છે. આ ઝાડ 30-35 મીટરની ઊંચાઈ સુધી વધી શકે છે અને થડનો વ્યાસ 1 મીટર જેટલો હોય છે. 

ઉપયોગ 

  • આ બાવળનું લાકડું ખેતીના ઓજારો તથા બળદગાડીના પૈડા બનાવવામાં વપરાય છે. 
  • બળતણમાં પણ વાપરી શકાય છે. 
  • છાલનો ઉપયોગ ચામડું પકવવામાં, છાલમાંથી રેસાઓ છુટા પાડી દોરડા તથા જાળ બનાવી શકાય છે. 
  • પાન અને શીંગો વન્ય પ્રાણીઓના ખોરાક માટે ઉપયોગી બને છે. 

3)તલ બાવળ(Acacia jacquemontil) 

    ક્ષુપ પ્રકારનો આ બાવળ તેની ઘણી બધી ડાળીઓ લાલ રંગની અને લાલ ઝાયવાળા લીલાશ પડતા સફેદ ફુલોથી ઓળખી શકાય છે. આ ઝાડ 1.8 મીટર થી 3 મીટરની ઊંચાઈ સુધી વધી શકે છે. 

ઉપયોગ 

  • આ બાવળની ડાળીઓ પશુઓના ચારા માટે ઉપયોગમાં લઈ શકાય છે. 
  • છાલનો ઉપયોગ ટેનીંગમાં કરવામાં આવે છે.
  • સાપના ડંખની સારવાર માટે પણ આ ઝાડના અમુક ભાગનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. 

4) ઓસ્ટ્રેલિયન બાવળ(Acacia auriculiformis) 

    બધા બાવળથી જુદું પડતું આ સદાહરીત વૃક્ષ તેના પણૅમાં રૂપાંતરિત પણૅદંડ પરથી સહેલાઈથી ઓળખી શકાય છે. આ ઝાડ 15 થઈ 30 મીટરની ઊંચાઈ સુધી વધે છે અને આ ઝાડનૂ થડ કુટિલ તથા મુળિયા છીછરા અને ફેલાય છે. આ વૃક્ષ આપણે ત્યાં શોભાના વૃક્ષ તરીકે વાવવામાં આવે છે. આ બાવળ કેનલની આસપાસ તથા બગીચામાં વાવવામાં આવે છે. 

ઉપયોગ 

  • આ બાવળનું લાકડું વાળીઓ અને મકાનના બાંધકામમાં વપરાય છે. 
લેબલ્સ:

ટિપ્પણીઓ

ટિપ્પણી પોસ્ટ કરો

If you have any query and suggetion, fill free to write in comment section below

આ બ્લૉગ પરની લોકપ્રિય પોસ્ટ્સ

કરંજ નું ઝાડ /કણજી(Millettia pinnata)

  કરંજ નું ઝાડ /કણજી      કરંજ મોટા કદ નુ ઝાડ છે અને સમાન પહોળા ફેલાય છે. કરંજ 15-25 મીટર(50-80 ફૂટ) સુધી વધે છે. કરંજના ઝાડનો વિકાસ શરૂઆત માં ખૂબ જ ધીમો થાય છે. કરંજ વૃક્ષ ના મૂળ માં જ્યારે ભેજનુ પ્રમાણ ઓછું થઈ જાય ત્યારે પાંદડાં ખરી જાય છે. કરંજ ના દાતણ નો સ્વાદ કડવો અને તીખો હોય છે. કરંજ ઝાડના બીજ અર્ક, પાંદડા, મૂળની છાલ અને સ્ટેમની છાલમાં એન્ટિ વાયરલ ગુણ હોય છે અને ખાવાલાયક હોય છે.  હવે આપણે કરંજ ના ઝાડના ભાગ વિશેની માહિતી જોઈશુ. 1) થડ     કરંજ નુ થડ સીધું અથવા કુટિલ હોય છે. તેનો વ્યાસ 50-80 સેેન્ટિમીટર(20-30 ઇંચ) હોય છે. થડ પર ભૂરા રંગની છાલ હોય છે. આ છાલ તંતુમય હોય છે, જેથી દોરડામાં ફેરવી શકાય છે.  2) પાંદડા કરંજના ઝાડના પાંદડા જ્યારે યુવાન હોય ત્યારે ગુલાબી-લાલ રંગના અને પરિપક્વ થઈ જાય ત્યારે લીલા રંગના થઈ જાય છે. આ પાંદડા એકબીજાથી વિરુદ્ધ, તીવ્ર , ચળકતા, લાંબા અને લંબગોળાકાર હોય છે. કરંજ ઝાડના પાંદડા 5-10 સે.મી. લાંબા અને 4-6 સે.મી. પહોળા હોય છે.  3)ફળ  કરંજના ઝાડ પર ફળ આવવાનો સમયગાળો એપ્રિલ - જૂન મહિના સુધીનો હોય છે. આ ઝાડ પર અસંખ્ય, લંબગોળાકાર, 3-6 સે.મી. લાંબા તથા 2-3 સે.મી.
ટિપ્પણી પોસ્ટ કરો
Read more »

બદામનું ઝાડ(almond tree)

 બદામનું ઝાડ      બદામનું ઝાડ મોસમ દરમિયાન પાંદડાં ગુમાવે છે તેથી તે પાનખર વૃક્ષ ગણાય છે. આ ઝાડ  6-7 મીટરની ઊંચાઈ સુધી વધે છે. આ ઝાડ તેની ઉંમરના 8 વર્ષે પરિપક્વતા અવધિમાં પ્રવેશે છે. આ ઝાડનું આયુષ્ય 50 વર્ષ જેટલું માનવામાં આવે છે. આ વૃક્ષની કુંપણ લીલી હોય છે, પછી જાંબુડો થતી જાય છે અને બીજા વર્ષે તે રાખોડી બની જાય છે. આ ઝાડ પ્રાચીન અખરોટનું એક વૃક્ષ ગણાય છે જે માણસો દ્વારા ઉગાડવામાં આવતું હતું. આ ઝાડ રોસાસિ પરીવારનું છે. બદામના ઝાડની ખેતી તેના ફળ બદામ માટે કરવામાં આવે છે. બદામ તેલના ઉત્પાદનના અવશેષો ઝેરી છે અને તેનો ઉપયોગ પશુઓના ખોરાક માટે કરી શકાય નહીં. મોટાભાગે યુ. એસ, સ્પેન, ઇટાલી, ઈરાન, સીરીયા, મોરોક્કો અને ઓસ્ટ્રેલિયા જેવાં દેશોમાં બદામના ઝાડની ખેતી કરવામાં આવે છે. આર્મેનિયા અને અઝેરબીજાનમાં બદામનું પ્રથમ વાવેતર થયું હોવાનું મનાય છે. છેલ્લા બે દાયકામાં કેલિફોર્નિયા બદામના ઉત્પાદનમાં ત્રણ ગણો વધારો થયો છે, જે વિશ્વના પુરવઠાની 80% કરતાં વધું કેલિફોર્નિયા હિસ્સો ધરાવે છે. આ ઝાડના ફળ માટે બે જુદી જુદી અને સુસંગત ફળ આપવાની જાતો રોપવામાં આવે છે, જેથી પરાગ એક ઝાડ થી બીજા સુધી મુસાફરી કરી
1 ટિપ્પણી
Read more »

જાંબુડો /jambudo( jamun tree)

 જાંબુડો      જાંબુડો સામાન્ય રીતે હિમાલય, ભારત, શ્રીલંકા, મલેશિયા અને ઓસ્ટ્રેલિયામાં મોટા પ્રમાણમાં ઉગાડવામાં આવે છે. આ ઝાડની ઊંચાઈ આશરે 30-35 ફૂટ સુધીની હોય છે. આ ઝાડનો વિકાસ થતા 3-5 વર્ષ જેટલો સમય લાગે છે. આ ઝાડ 60-70 વર્ષ સુધી ફળ આપે છે. જાંબુડો એકદમ ઘટાદાર વૃક્ષ નથી. આ ઝાડની ડાળીઓ બટકણી હોય છે. આ ઝાડનું મૂળ ઘર ભારત અથવા ઇસ્ટ ઇન્ડિઝ છે. સામાન્ય રીતે રોપાવાળા જાંબુના ઝાડ 8-10 વર્ષની ઉંમરે ફળ આપવાનું શરૂ કરી દે છે જ્યારે કલમ વાળા અથવા સળિયાવાળા ઝાડ 6-7 વર્ષે ફળ આપવાનું શરૂ કરી દે છે.  માટી      આ ઝાડ જમીનની વિશાળ શ્રેણીમાં ઉગાડવામાં આવે છે. આ છોડના સારા વિકાસ માટે ઠંડો વિસ્તાર અને પાણીવાળી માટીની જરૂર પડે છે. આ ઝાડ ખારાશ અને પાણી ભરાયેલી પરિસ્થિતિમાં પણ સારી રીતે વિકાસ કરી શકે છે પણ ખૂબ ભારે કે હળવા રેતાળ જમીન પર ઉગાડવુ શક્ય નથી.  વાતાવરણ કેવુ જોઈએ?      ઉષ્ણકટિબંધીય વિસ્તારમાં આ જાંબુડાનો સારો વિકાસ થાય છે. તે હિમાલયની નીચલી રેન્જમાં 1300 મીટરની ઊંચાઈ સુધી વધતી જોવા મળે છે. જ્યારે ફળ આપતું બંધ થઈ જાય ત્યારે જાંબુડાને શુષ્ક હવામાની જરૂર પડે છે. ઉષ્ણકટિબંધીય વિસ્તારમાં, પ્રારંભિક વરસા
1 ટિપ્પણી
Read more »